Conclusie

Deze webdocu is niet slechts bedoeld om iedereen op de hoogte te brengen van wat er speelt op het gebied van collectief eigendom. Het is tevens ook een archief en handleiding, maar in de eerste plaats vooral een inspiratiedocument en oproep om mee te doen. Een activatie zoals men dat tegenwoordig in marketing termen noemt.
Alle luid klinkende alarmbellen, demonstraties, petities, crisissituaties en natuurrampen veroorzaken nog steeds bitter weinig respons bij de politiek. Zowel op lokaal, nationaal en internationaal niveau blijven noodzakelijke maatregelen uit en vervolgt men het pad der destructie. We zien collectief eigendom als een manier om de regie in eigen hand te nemen, om er samen voor te zorgen dat het wel goed geregeld wordt. Door middel van deze webdocu roepen we heel hard naar iedereen: doe mee!

Het einde van oneindige groei
In onze samenleving en economie draait alles om maximalisatie van winsten, financiële groei en de toename van de koopkracht. Weinig groei, gelijk blijven of krimpen is slecht nieuws. Paniek in de tent! Het is echter al lang duidelijk dat oneindige groei niet vooruitgang, maar juist onze ondergang tot gevolg heeft. Slechts een select groepje rijken profiteert van de focus op oneindige groei, verder gaat dit vooral ten koste van de natuur en het welzijn van de rest van de mensen. Eerlijke, gezonde groei kan maar tot een bepaald punt. Als men na dat punt verder wil blijven groeien dan moet er worden bespaard op bijvoorbeeld de kosten van productie, wat zich vertaalt naar lagere arbeidslonen, goedkopere materialen, slechtere kwaliteit, minder veiligheid en allerlei andere dingen ten nadele van zowel de samenleving als de aarde.
Ik ga er voor het gemak vanuit dat iedereen snapt dat oneindige groei onnatuurlijk, onveilig, ongezond en onverantwoord is. We kunnen zo niet verder en zullen er alles aan moeten doen om bedrijven en organisaties die oneindige groei nastreven te stoppen. Het meest voor de hand ligt het ingrijpen van de overheid maar als dat — zoals wel vaker — niet gebeurt zullen we zelf moeten ingrijpen. Dat kan onder andere door het boycotten van bedrijven die blijven maximaliseren ten koste van anderen en het steunen van bedrijven die wel op verantwoorde manier ondernemen. Daarnaast, en daar gaat deze webdocu over, is het noodzakelijk om onze eigendomsstructuren eens goed onder de loep te nemen. We hoeven het particuliere en staatseigendom niet geheel af te schaffen, maar we moeten naar een samenleving waarin collectief eigendom, steward ownership, non- eigendom en de commons weer vanzelfsprekend worden. Huisvesting, zorg, educatie, openbaar vervoer, communicatie en gezond voedsel zijn basisbehoeftes die op eerlijke, betaalbare, gezonde manier geregeld moeten worden. We moeten deze behoeften loskoppelen van de markt die enkel en alleen draait om het maken van zoveel mogelijk winst. We moeten naar een systeem dat werkt in het voordeel van het grote geheel in plaats van het verrijken van de individu. Het is de hoogste tijd om de waanzin van oneindige groei te stoppen.

Verbinding
In deze webdocu is er heel veel aandacht voor collectief eigendom, maar ook voor de rechten voor de natuur, steward ownership, de commons, regeneratie, collectiviteit, burgerberaden, sociaal kapitaal, activisme en degrowth. Dit zijn allemaal bewegingen en ideeën vóór verandering. Allemaal net even anders, maar met als gemene deler dat ze niet streven naar oneindige groei, in plaats daarvan streven ze naar een betere, eerlijkere toekomst voor zowel het menselijke als niet-menselijke leven.
Het is niet noodzakelijk om een keuze te maken uit een van de ideeën of bewegingen, het is mogelijk om ze met elkaar te verbinden. Het zijn allemaal hoofdstukken in het nieuwe, collectieve verhaal. Het nieuwe narratief van herstel, hoop, gezonde groei en leven.

Het paradijs is hier, en we hebben de plicht om ervoor te zorgen dat dat nog heel lang zo blijft. Voor onszelf maar ook voor toekomstige generaties en al het niet-menselijke leven.

Plicht
Veranderen is niet alleen een wens, streven of intentie, maar ook een plicht. De aarde is misschien wel het mooiste, meest bijzondere plekje dat er in het immens grote heelal te vinden is. Besef alsjeblieft hoe bijzonder de aarde, de natuur en al het leven is en vertel dat door. Het leven op aarde is geen vanzelfsprekendheid maar een onwaarschijnlijke samenloop van omstandigheden, condities en evoluties. Een heus wonder dat onmogelijk te reproduceren is op de maan, mars of een andere nagenoeg levenloze planeet. Het paradijs is hier, en we hebben de plicht om ervoor te zorgen dat dat nog heel lang zo blijft. Voor onszelf maar ook voor toekomstige generaties en al het niet-menselijke leven.

Lange termijn denken
Het is al eerder in deze webdocu ter sprake gekomen, maar ik wil nogmaals onderstrepen hoe belangrijk het is dat we leren om voor de lange termijn te denken. Het korte — op snelle winsten gerichte — denken is funest voor onze samenleving en onderlinge relaties, maar vooral voor de gezondheid van de aarde. We moeten verder vooruitdenken. Denken aan de impact en gevolgen van de manieren waarop we nu bijvoorbeeld produceren, energie opwekken, voedsel verbouwen en consumeren. In plaats van extractie, vernietiging en vervuiling moeten we overstappen op regeneratieve methodes, manieren die leven bevorderen in plaats van vernietigen. Het is onze plicht om daar vandaag mee te beginnen, die kennis en motivatie door te geven aan onze kinderen en kleinkinderen.
We hebben in de webdocu gezien dat collectief eigendom als constructie ideaal is om iets vast te leggen voor de lange termijn. We zagen het bij vrijplaatsen zoals de OT301,  OCCII en het Domijn. Deze inspirerende plekken bestaan al meer dan 20 jaar, omdat het ze is gelukt om hun kraak status om te zetten naar collectief eigendom. Wooncoöperaties zoals De Warren en De Nieuwe Meent gebruiken de collectief eigendom constructie om goede, betaalbare woonruimte voor henzelf maar ook voor toekomstige generaties te realiseren. Organisaties zoals BuyWorld brengen bossen en natuurgbieden onder in een collectief eigendom constructie, om ze op die manier te beschermen. Plekken zoals Ecodorp Boekel en Bajesdorp, aangesloten bij Vrijcoop, zijn door hun juridische constructie onverkoopbaar gemaakt en dragen door het ingebouwde Vrijcoop solidariteitsfonds mee aan de schaalvergroting van de coöperatieve beweging.
Lange termijn wil vooral zeggen dat je niet alleen aan jezelf denkt, maar ook aan toekomstige generaties en niet-menselijk leven. Denken aan en handelen voor de lange termijn is onze collectieve erfenis. We willen toch zeker niet de generatie zijn die in de toekomst verafschuwd wordt, omdat we te laf en egoïstisch waren om de desastreuze gevolgen van ons handelen aan te passen? Laten we de generatie zijn die wordt gevierd, omdat we de kracht op hebben gebracht om in te grijpen! Laten we de generatie zijn die boven zichzelf uitsteeg door gezamenlijk de juiste beslissingen te maken. De generatie die het idee van Glenn Albrecht omarmde en van het antropoceen transformeerde naar het symbioceen.

Laten we de generatie zijn die boven zichzelf uitsteeg door gezamenlijk de juiste beslissingen te maken.

Erfenis
Om terug te komen op erfenissen, ik schreef net dat hetgeen we achterlaten voor toekomstige generaties onze collectieve erfenis is. Ik neem aan dat iedereen dat begrijpt en vanuit het diepst van zijn/haar/hun hart graag iets moois achter wil laten. De transformatie van onze samenleving naar een systeem dat ervoor zorgt dat we iets gezonds achterlaten, is dé opgave van deze tijd. Een ingewikkelde opgave die bij vele mensen hoofdpijn en depressies veroorzaakt, omdat ze geen idee hebben hoe we onszelf uit de wurggreep van het grootkapitaal kunnen bevrijden. Machteloosheid.
}We hebben in deze webdocu laten zien dat collectief eigendom een manier is om te veranderen, een manier om het zelf te organiseren en het heft in eigen handen te nemen. Daar heeft natuurlijk niet iedereen tijd voor of zin in, en je kunt ook niet zomaar alles omzetten naar collectief eigendom. Er zijn gelukkig ook andere manieren om op individueel niveau iets te doen. Je kunt zelf, klein beginnen met veranderen, anderen inspireren, deze webdocu delen en bestaande bewegingen ondersteunen. Een andere manier om te ondersteunen is je erfenis. Door middel van jouw persoonlijke erfenis kun je namelijk bijdragen aan de collectieve erfenis. Het is heel gebruikelijk dat mensen al hun bezittingen doorgeven aan hun kinderen. Dat is natuurlijk en begrijpelijk, omdat je het beste wenst voor je eigen kinderen maar als je ze te veel geeft, beroof je ze van een stuk eigen verantwoordelijkheid en waardigheid. Schenk je vermogen en land daarom slechts deels aan je eigen nageslacht en geef de rest aan organisaties die jouw rijkdom omzetten naar collectief eigendom. Op die manier profiteert de gemeenschap ervan en draag je na je dood nog bij aan het grote geheel.

Collectieve kracht
Veranderen is ingewikkeld en het is onmogelijk om alles meteen helemaal goed doen. Er zullen mensen zijn die je hypocriet vinden als je morgen de barricaden opgaat om te strijden voor verandering terwijl je vroeger dingen hebt gedaan die nu niet meer oké zijn. Laat je daar niet door van de wijs brengen. Whatever je gedaan hebt in het verleden is van ondergeschikt belang aan wat je nog kan doen voor de toekomst.
Ik ben ervan overtuigd dat we kunnen veranderen en dat iedereen die nu en in de toekomst leeft daar uiteindelijk blij mee zal zijn. Laten we daarom, met z’n allen zo snel mogelijk, besluiten om het roer om te gooien. Geen lege woorden, geen oeverloos geklets, maar samen in actie! Het nieuwe verhaal is al begonnen. Laten we samen mooie nieuwe hoofdstukken schrijven om onze kinderen en kleinkinderen trots te maken en al het niet-menselijk leven op aarde een kans te geven om te herstellen en floreren.